การเลือกใช้สถิติในการทดสอบสมมติฐาน

            การวิจัยต้องใช้สถิติหลายกลุ่ม  ได้แก่

กลุ่มที่  1  สถิติที่ใช้หาคุณภาพเครื่องมือ ทั้งรายข้อ  และทั้งฉบับ  ที่เรียนมาในวิชาการประเมินผลการเรียน   หรือวัดผลประเมินผล   เช่น  กรณี

-  แบบทดสอบ     การหาคุณภาพรายข้อ  เช่น  ค่าความยากง่าย (p)  และค่าอำนาจจำแนก  (r)

การหาคุณภาพทั้งฉบับ  ได้แก่  การหาค่าความเที่ยง  เช่น  KR-20   และการหาค่าความตรง  ใช้  ดัชนี  IOC  (ความสอดคล้อง)

-  แบบสอบถามลักษณะที่เป็นแบบประมาณค่า  การหาคุณภาพรายข้อใช่ค่า ที  (T- value)   การหาค่าความเที่ยงใช้สูตร  Alpha   Coefficient (a )  ของ  Cronbach  และในการหาค่าความตรงของแบบสอบถามก็ใช้การหาดัชนี  IOC

            สำหรับเครื่องมือแบบอื่น เช่น แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต ฯลฯ มีวิธีการหาคุณภาพของเครื่องมือเช่นกัน ศึกษาได้จากตำราการวัดผลประเมินผลทั่วไป

            สรุปว่า  ผู้ที่จะทำวิจัยต้องมีทักษะพื้นฐานด้านการวัดผลประเมินผล และการหาคุณภาพของเครื่องมือที่จะใช้ในการวิจัยมาก่อน (ซึ่งมีสถิติมากมายหลายตัว) และสามารถใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการคำนวณค่าสถิติได้อย่างสะดวกรวดเร็ว

            กลุ่มที่  2  สถิติบรรยาย  (Descriptive  Statistics) เช่น ค่าเฉลี่ย (X) ความเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ความถี่ ร้อยละ  สถิติวัดความสัมพันธ์  เป็นสถิติพื้นฐานที่ต้องใช้กับการวิจัยเกือบทุกเรื่อง

            กลุ่มที่  3  สถิติอ้างอิง  (Inferential  Statistics) หรือสถิติอนุมาน 

สถิติอ้างอิง เป็นสถิติที่ใช้สรุปค่าสถิติไปยังค่าพารามิเตอร์  ใช้ในกรณีทำการวิจัยกับกลุ่มตัวอย่าง โดยมากจะใช้ในการทดสอบสมมุติฐานที่นักวิจัยตั้งไว้ (Hypothesis  Testing) หรือการทดสอบความมีนัยสำคัญทางสถิติ  (Test  of  Significance)

หลักการเลือกสถิติให้เหมาะสม

           1. การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ   บรรยายข้อมูล (กรณีทำกับประชากรทั้งหมด ใช้สถิติบรรยาย)  หรือสรุปอ้างอิงจากกลุ่มตัวอย่างไปยังค่าประชากร  (กรณีทำการวิจัยกับกลุ่มตัวอย่าง  ต้องใช้สถิติบรรยายและสถิติอ้างอิง)

2.  จำนวนกลุ่มตัวอย่างที่ใช้มีกี่กลุ่ม

- 1  กลุ่ม

-  2  กลุ่ม

- มากกว่า  2  กลุ่ม

3.   ข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาอยู่ในระดับใด  หรือมาตราใด

-  นามบัญญัติ

-   จัดอันดับ

-    อันตรภาค

-    อัตราส่วน

4.  ตัวแปรที่ใช้มีกี่ตัว

- 1  ตัวแปร

- 2  ตัวแปร

- มากกว่า  2  ตัวแปร

เมื่อได้พิจารณาลักษณะสำคัญของข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้แล้วก็ต้องเลือกสถิติอ้างอิงให้เหมาะกับลักษณะของข้อมูล และข้อตกลงเบื้องต้นของสถิติแต่และตัว (ศึกษาได้จากตาราง)  

ซึ่งสถิติที่ใช้ในการอ้างอิงข้อมูลมี  2 ประเภท  คือ สถิติแบบพาราเมตริก  (Parametric)  ใช้สำหรับข้อมูลอันตรภาค และอัตราส่วน  และแบบนอนพาราเมตริก (Nonparametric)  ใช้สำหรับข้อมูลที่อยู่ในระดับนามบัญญัติ  และจัดอันดับ

การเลือกใช้สถิติอ้างอิงข้อมูลที่ใช้กันมาก  สรุปได้ดังตาราง

ระดับการวัด ข้อมูล	สถิติที่เหมาะสม
	กลุ่มตัวอย่าง   1  กลุ่ม	กลุ่มตัวอย่าง 2  กลุ่ม	กลุ่มตัวอย่างมากกว่า 2  กลุ่ม
นามบัญญัติ	Binomial  test c2 - test	Mcnemar  test c2 - test	Cocharn  Q-test c2 - test
จัดอันดับ	Komogorovsminov  test Runs  test	Sign  test U - test	Friedman  two-way Analysis of  variance Kruskal –wallis  one –way Analysis  of  variance
อันตรภาค และ อัตราส่วน	t –test Z - test	T – test Z – test F - test	Analysis of  variance (ANOVA) Analysis of  covariance (ANCOVA) MANOVA

เครดิตภาพ: twitter.com/atmpamm🙏